Αν ψάχνεις ένα γλυκό που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την νηστεία και την Καθαρά Δευτέρα τότε αυτό είναι ο σιμιγδαλένιος χαλβάς.
Πλέον υπάρχουν πολλές επιλογές για νηστίσιμα και vegan γλυκά για να φτιάξεις την περίοδο της νηστείας αλλά ο χαλβάς ήταν, είναι και θα είναι ένα παραδοσιακό γλυκό που το συναντάμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, μάλιστα με διαφορετικές μορφές κάθε φορά.
Αναφέρεται πως στην χώρα μας τον έφεραν οι Έλληνες της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ήρθε στην Ελλάδα αλλά πιθανολογείται πως έκανε την εμφάνισή του στην ελληνική κουζίνα προς το τέλος του 12ου αιώνα.
Ο δικός μας σιμιγδαλένιος χαλβάς είναι παραλλαγή ενός τούρκικου γλυκίσματος που η ονομασία του προέρχεται από την αραβική λέξη hulw που σημαίνει γλύκισμα και αναφέρεται σε πολλά και διαφορετικά επιδόρπια.
Με το πέρασμα των χρόνων και εμείς πια χρησιμοποιούμε τη λέξη χαλβά για διαφορετικά είδη, όπως τον σιμιγδαλένιο χαλβά, τον χαλβά Φαρσάλων και τον σησαμένιο, γνωστό και ως ο χαλβάς του μπακάλη.
Ο χαλβάς λοιπόν μπήκε στην ελληνική κουζίνα και έγινε ένα με την παράδοση του τόπου μας.
Τα υλικά του απλά, σιμιγδάλι, χοντρό ή ψιλό, λιπαρή ουσία όπως ελαιόλαδο, σησαμέλαιο ή ηλιέλαιο, ένα σιρόπι που φτιάχνεται κυρίως με νερό και μπόλικη ζάχαρη και αρωματικά όπως κανέλα, ξύσμα πορτοκαλιού ή ακόμη και βανίλια. Στην πορεία προστέθηκαν ξηροί καρποί και αποξηραμένα φρούτα.
Η παραδοσιακή ομολογουμένως πολύ εύκολη συνταγή απαιτεί κυρίως αναλογίες 1-2-3-4 δηλαδή μία κούπα ελαιόλαδο, 2 κούπες σιμιγδάλι, 3 κούπες ζάχαρη και 4 κούπες νερό.
Μαζί με την ΑΒ Βασιλόπουλος αλλάζουμε συνήθειες αλλά και διατροφικές επιλογές και ενώ μένουμε πιστοί στην παράδοση επιλέγοντας να φτιάξουμε σιμιγδαλένιο χαλβά για να γλυκαθούμε την πρώτη μέρα της νηστείας, ακολουθούμε μία πιο ισορροπημένη διατροφή φροντίζοντας να δώσουμε στον χαλβά μας τη γλύκα που χρειάζεται χωρίς όμως να χρησιμοποιήσουμε καθόλου κρυσταλλική επεξεργασμένη ζάχαρη.
Θα αντικαταστήσουμε τη κρυσταλλική ζάχαρη με μέλι και θα γλυκάνουμε επιπλέον τον χαλβά μας με φυσικά γλυκαντικά, όπως χουρμάδες, σταφίδες και χυμό από γλυκά ζουμερά πορτοκάλια Μέρλιν και μανταρίνια που θα επιλέξουμε από το οπωροπωλείο της ΑΒ.
Ο χαλβάς μας θα είναι πορτοκαλένιος, γεμάτος αρώματα, όχι πολύ γλυκός για να σε λιγώνει και γεμάτος με αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς.
Τι θα πρέπει να προσέξεις;
Το σημαντικότερο απ΄όλα είναι να καβουρδίσεις καλά το σιμιγδάλι. Ρίχνεις το σιμιγδάλι στο ζεστό λάδι και το καβουρδίζεις πολύ καλά ανακατεύοντας συνεχώς με μια ξύλινη κουτάλα που εφάπτεται καλά στον πάτο της κατσαρόλας. Πρέπει να καβουρδιστεί σιγά-σιγά το σιμιγδάλι σε μεσαία θερμοκρασία για να ψηθεί μέχρι να αλλάξει ελαφρώς χρώμα, όχι να βράσει.
Μπορείς να καβουρδίσεις το σιμιγδάλι σε ελαιόλαδο ή σε ηλιέλαιο για πιο ελαφρύ γευστικά αποτέλεσμα ή μπορείς να χρησιμοποιήσεις μισή ποσότητα από το κάθε είδος λαδιού.
Στο σιρόπι μας δε θα χρησιμοποιήσουμε καθόλου νερό αλλά χυμό από γλυκά πορτοκάλια και μανταρίνια. Διάλεξε λοιπόν τα πιο ζουμερά και γλυκά πορτοκάλια και μανταρίνια από το οπωροπωλείο της ΑΒ και φτιάξε το αρωματικό σου σιρόπι. Μάλιστα μη ξεχάσεις να προσθέσεις στο σιρόπι φλούδες από ένα πορτοκάλι, αφού πρώτα τις πιέσεις λιγάκι με το χέρι για να απελευθερωθούν όλα τα αρωματικά έλαια.
Για να γλυκάνουμε το σιρόπι θα προσθέσουμε ψιλοκομμένους βασιλικούς χουρμάδες και σταφίδες. Οι χουρμάδες θα διαλυθούν καθώς βράζει το σιρόπι και θα αφήσουν τη φυσική γλύκα τους, από την άλλη οι σταφίδες θα μαλακώσουν και θα παραμείνουν ζουμερές.
Για επιπλέον γλύκα, άρωμα αλλά και γεύση στο χαλβά θα προσθέσουμε μέλι. Επέλεξα το μέλι Ελάτης Παρνασσού από τη σειρά η ΑΒ κοντά στην ελληνική γη το οποίο μάλιστα έχει βραβευτεί για τη γεύση του.
Για να κρατήσουμε όσο περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει το μέλι θα το προσθέσουμε στο σιρόπι στο τέλος ή αφού έχουμε ετοιμάσει το χαλβά.
Η ποσότητα του μελιού που θα χρησιμοποιήσεις έχει να κάνει καθαρά με τα δικά σου γούστα. Δεν έχεις παρά να δοκιμάσεις και να προσθέσεις όσο μέλι θέλεις. Εγώ επειδή δεν ήθελα ο χαλβάς μου να είναι πολύ γλυκός, αρκέστηκα σε μερικές κουταλιές και προτίμησα να προσθέσω λίγο επιπλέον μέλι αργότερα στο σερβίρισμα.
Μαζί με τις σταφίδες πρόσθεσα και κράνμπερις με χυμό μήλου ΑΒ Authentic Fruit γιατί μου αρέσει η υπόξινη γεύση τους και επιπλέον προσθέτουν ένα πολύ ωραίο κόκκινο χρώμα στο χαλβά. Μπορείς αν θέλεις να τα αντικαταστήσεις με σταφίδες ΑΒ Authentic Fruit.
Τέλος, δε θα μπορούσαν να λείπουν από τον χαλβά μου οι ξηροί καρποί. Πλούσιοι σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες οι ξηροί καρποί θα προσθέσουν επιπλέον γεύση αλλά και μια crunchy υφή στον χαλβά. Ιδανικοί είναι οι ανάμεικτοι ψημένοι και ανάλατοι ξηροί καρποί AB Authentic Nuts. Έχεις την επιλογή να τους ψιλοκόψεις και να τους προσθέσεις στον χαλβά κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, έτσι ώστε να μαλακώσουν και να κόβεται χωρίς να θρυμματίζεται ο χαλβάς ή μπορείς να τους προσθέσεις ψιλοκομμένους στο τέλος.
Για όλους όσους νοιάζεσαι τηρείς την παράδοση και φέτος αλλά φτιάχνεις έναν πιο υγιεινό και θρεπτικό σιμιγδαλένιο χαλβά.
Για τον σιμιγδαλένιο χαλβά με πορτοκάλι μέλι και ξηρούς καρπούς θα χρειαστούμε:
Υλικά
- 190ml ελαφρύ ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο ή μισό-μισό
- 400γρ σιμιγδάλι χοντρό
- 1080lt χυμό πορτοκαλιού (Μέρλιν)/μανταρινιού
- 200γρ βασιλικούς χουρμάδες, απύρηνους και ψιλοκομμένους
- Φλούδα από ένα πορτοκάλι (ακέρωτο)
- 100γρ σταφίδες ξανθές
- 50γρ κράνμπερις αποξηραμένα
- 1 ξυλάκι κανέλας
- 4 κ/σ μέλι Ελάτης Παρνασσού ΑΒ κοντά στην ελληνική γη
- 200γρ ένα ανάμικτους ψημένους και ανάλατους ξηρούς καρπούς ΑΒ Authentic nuts
Εκτέλεση
Στύβουμε τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια και σουρώνουμε καλά το χυμό τους. Ρίχνουμε τον χυμό σε μία κατσαρόλα και προσθέτουμε το ξύλο κανέλας, τους ψιλοκομμένους χουρμάδες και τη φλούδα από ένα πορτοκάλι αφού πρώτα την πιέσουμε ελαφρώς για να βγάλει τα έλαιά της.
Βράζουμε το σιρόπι σε μεσαία θερμοκρασία για περίπου 10 λεπτά ανακατεύοντας στην αρχή. Στα μέσα του βρασμού προσθέτουμε τις σταφίδες μαζί με τα κράνμπερις.
Στο μεταξύ, σε μία άλλη κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι σε μέτρια φωτιά.
Προσθέτουμε το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε συνεχώς με μια ξύλινη κουτάλα μέχρι να καβουρδιστεί καλά, να αφρατέψει και να πάρει ένα ελαφρώς χρυσαφί χρώμα. Όσο αφήνουμε το σιμιγδάλι να καβουρδιστεί τόσο θα σκουραίνει και θα είναι πιο έντονη η γεύση του.
Λίγο πριν ρίξουμε το σιρόπι στο σιμιγδάλι προσθέτουμε το μέλι και αφαιρούμε το ξύλο κανέλας και τη φλούδα πορτοκαλιού. Ανακατεύουμε καλά μέχρι να διαλυθεί το μέλι μέσα στο ζεστό σιρόπι.
Κατεβάζουμε για λίγο την κατσαρόλα με το σιμιγδάλι από την εστία και προσθέτουμε σιγά-σιγά το ζεστό σιρόπι.
Προσοχή σε αυτό το σημείο γιατί το σιμιγδάλι θα αρχίσει να χοχλάζει και υπάρχει κίνδυνος να καούμε. Φροντίζουμε τα χέρια και το σώμα σας να είναι όσο γίνεται πιο μακριά από την κατσαρόλα.
Ξαναβάζουμε την κατσαρόλα πάνω στην εστία και προσθέτουμε και τα 2/3 από την ποσότητα των ξηρών καρπών.
Ανακατεύουμε συνεχώς το μείγμα σε μέτρια προς δυνατή φωτιά μέχρι να πήξει και να ξεκολλάει από τα τοιχώματα της κατσαρόλας.
Κατεβάζουμε τον χαλβά από τη φωτιά και τον αφήνουμε λίγο να πέσει η θερμοκρασία του. Δοκιμάζουμε και, αν κρίνουμε αναγκαίο, προσθέτουμε λίγο μέλι ακόμη ανακατεύοντας καλά.
Φροντίζουμε το μέλι μας να έχει ρευστή μορφή.
Σε μία αντικολλητική φόρμα του κέικ, στρογγυλή ή μακρόστενη, ρίχνουμε τους ξηρούς καρπούς που έχουμε αφήσει στην άκρη.
Αδειάζουμε σιγά-σιγά τον χαλβά και πιέζουμε κατά διαστήματα με ένα κουτάλι για να φύγει ο αέρας που τυχών έχει εγκλωβιστεί.
Στρώνουμε καλά την επιφάνεια του χαλβά με ένα κουτάλι και τον αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει πριν τον ξεφορμάρουμε.
Σερβίρουμε σκέτο ή με λίγο μέλι, κανέλα ακόμη και με μία μαρμελάδα της επιλογής μας.
Σημειώσεις
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ατομικές φόρμες για να σερβίρουμε τον χαλβά. Αποφεύγουμε όμως γυάλινα σκεύη γιατί δε θα μπορέσουμε να τον ξεφορμάρουμε εύκολα.
Αν προσθέσουμε τους ξηρούς καρπούς μαζί με το σιρόπι τότε θα μαλακώσουν, αν τους προσθέσουμε στο τέλος, αφού κατεβάσουμε τον χαλβά από τη φωτιά, θα παραμείνουν τραγανοί.
Επίσης, μπορούμε να προσθέσουμε όλους τους ξηρούς καρπούς μέσα στον χαλβά.
Για πολύ πιο γλυκό χαλβά προσθέτουμε περισσότερο μέλι.
Για έναν vegan χαλβά αντικατέστησε το μέλι με σιρόπι αγαύης, σφενδάμου ή χουρμά ή μπορείς να χρησιμοποιήσεις ζάχαρη καρύδας.
Τέλος, ο χαλβάς τρώγεται τόσο ζεστός όσο και κρύος.
